Các quốc gia đều bày tỏ mối quan ngại về độ an toàn của ứng dụng này.

Trước thực trạng ứng dụng Telegram bị lạm dụng cho các hoạt động vi phạm pháp luật, Cục Viễn thông yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông chặn hoạt động của nền tảng này. Quyết định mạnh mẽ này được đưa ra theo đề xuất từ Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) thuộc Bộ Công an, thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc làm sạch không gian mạng và bảo đảm an ninh quốc gia.

Theo công văn số 2312/CVT-CS ngày 2/5, Cục Viễn thông đã chỉ rõ những căn cứ pháp lý và thực tiễn cấp bách đòi hỏi phải có hành động ngay lập tức đối với Telegram. 

Công văn này được ban hành dựa trên cơ sở văn bản số 2898/A05-P5 ngày 24/4 của Cục A05, trong đó nêu chi tiết về tình hình vi phạm pháp luật nghiêm trọng liên quan đến ứng dụng Telegram tại Việt Nam.

Telegram là gì?

Telegram là một trong số nhiều ứng dụng trò chuyện thay thế cho phép bạn nhắn tin, gọi thoại và gọi video miễn phí. Mặc dù không phổ biến như các đối thủ chính (như WhatsApp, Facebook Messenger hay Snapchat), Telegram đã tạo ra được chỗ đứng đáng kể nhờ tính dễ sử dụng, tùy chọn tùy chỉnh và khả năng truyền tải tin nhắn đến nhiều đối tượng.

Việc tham gia ứng dụng cũng đơn giản như tải ứng dụng từ cửa hàng ứng dụng và tạo tài khoản bằng cách nhập số điện thoại di động.

Trước đó, Telegram đã gặp rắc rối với các chính phủ trên toàn thế giới vì phát tán thông tin sai lệch và tạo điều kiện cho việc tổ chức các hoạt động phi pháp, không được chính phủ kiểm soát. 

Năm 2024, ứng dụng này một lần nữa trở thành mục tiêu chỉ trích gay gắt sau khi người đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành Pavel Durov bị bắt giữ gần Paris vì các hành vi phạm tội liên quan đến ứng dụng nhắn tin này, chẳng hạn như tội phạm có tổ chức.

Trên thực tế, ứng dụng nhắn tin này đã gặp rắc rối ở nhiều quốc gia vì bị lợi dụng cho các mục đích xấu. Theo Surfshark và Netblocks, tổng cộng đã có 31 quốc gia cấm nền tảng Telegram kể từ năm 2015, tạm thời hoặc vĩnh viễn, ảnh hưởng đến hơn 3 tỷ người trên toàn cầu.

Sau đây là một số quốc gia mà Telegram bị cấm hoặc giám sát chặt chẽ.

Trung Quốc

Telegram đã bị chặn ở Trung Quốc từ năm 2015. Truyền thông địa phương đưa tin ứng dụng này đã bị tấn công từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) vào máy chủ, dẫn đến việc ứng dụng bị kiểm duyệt.

Lý do ứng dụng này bị cấm là vì bị các nhóm lợi dụng để làm kênh truyền thông phát tán những thông tin sai lệch. 

Một lý do khác khiến chính quyền Trung Quốc cấm Telegram là khả năng Telegram có thể được sử dụng để điều phối các hoạt động bất hợp pháp hoặc phát tán phần mềm độc hại.

Vương quốc Anh

Đầu tháng 8/2024, Telegram đã được sử dụng để lên kế hoạch và điều phối các cuộc bạo loạn chống người nhập cư ở Anh. Sự việc xảy ra sau khi ba cô gái bị giết ở miền bắc nước Anh và các kênh Telegram được những kẻ cực đoan sử dụng để gieo rắc lòng căm thù và chia sẻ thông tin về địa điểm và mục tiêu tấn công.

Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết ông sẽ trấn áp các nền tảng truyền thông xã hội thổi bùng ngọn lửa bất ổn nhưng cho đến nay vẫn chưa có hành động nào được thực hiện đối với Telegram.

Starmer kêu gọi "biện pháp trừng phạt cứng rắn và hiệu quả" đối với công ty vào năm 2021.

Tây Ban Nha

Người Tây Ban Nha đã không thể sử dụng Telegram trong một thời gian ngắn sau khi một thẩm phán cấm ứng dụng này. Lý do là bởi bốn tập đoàn truyền thông chính của đất nước - Mediaset, Atresmedia, Movistar và Egeda - phàn nàn rằng ứng dụng đã phát tán nội dung do họ tạo ra và được bảo vệ bản quyền mà không có sự cho phép của người sáng tạo.

Thẩm phán đã yêu cầu Telegram gửi một số thông tin nhất định về vụ việc vào tháng 7/2023 và ra lệnh chặn ứng dụng sau khi công ty không phản hồi. Nhưng phán quyết này đã bị đảo ngược sau khi bị chỉ trích là không cân xứng và có thể gây thiệt hại cho hàng triệu người dùng.

Na Uy

Quốc gia này coi Telegram là mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh quốc gia và vào tháng 3/2023. Bộ trưởng Tư pháp Emilie Enger Mehl cho biết: "Trong đánh giá về mối đe dọa công khai, cơ quan tình báo chỉ ra mạng xã hội là môi trường thuận lợi cho những kẻ muốn gây ảnh hưởng đến chúng ta thông qua thông tin sai lệch và tin tức giả mạo".

Đức

Vào năm 2022, Đức đã cân nhắc việc cấm Telegram sau khi chính phủ phát hiện 64 kênh có khả năng vi phạm luật pháp Đức gây ra những vấn đề phân biệt chủng tộc. Với lý do này, Đức đã ban hành mức phạt 5 triệu euro đối với các nhà điều hành Telegram vì không tuân thủ luật pháp.

Telegram cho biết họ đã đồng ý hợp tác với chính phủ Đức và xóa những video đó cũng như những video có nội dung có khả năng vi phạm pháp luật trong tương lai.

Ukraina

Telegram đã trở thành ứng dụng liên lạc được sử dụng rộng rãi kể từ năm 2022, khi Tổng thống Volodymyr Zelenskyy phát biểu trước toàn dân mỗi ngày và được sử dụng trên tuyến đầu của chiến trường để liên lạc.

Nhưng sau đó, người Nga cũng sử dụng ứng dụng này để làm nhiễu thông tin trên chiến trường. Điều này khiến Ukraine phải cân nhắc cấm Telegram trừ khi công ty này thực hiện một số thay đổi nhất định, chẳng hạn như có văn phòng tại Ukraine và xóa nội dung hoặc người dùng có hại hoặc sai sự thật.

Nga

Nga đã cấm Telegram trong thời gian ngắn vào năm 2018 trong hai năm sau khi nhà đồng sáng lập kiêm CEO Pavel Durov không tuân thủ yêu cầu cung cấp thông tin về một số người dùng. Nhưng lệnh cấm không tạo ra nhiều tác động và ứng dụng này vẫn phát triển mạnh mẽ như một nguồn tin tức cho nhiều người Nga.

Bất chấp lệnh cấm tạm thời, các cơ quan chính phủ như Bộ Ngoại giao Nga và lực lượng đặc nhiệm COVID-19 quốc gia vẫn có kênh chính thức trên Telegram.

Belarus

Telegram là công cụ bị lợi dụng ở Belarus để chia sẻ thông tin về các cuộc biểu tình chống chính phủ vào năm 2020 và 2021. Đây là một trong số ít ứng dụng mạng xã hội hoạt động khi đất nước này chặn Internet trong ba ngày trong cuộc bầu cử tổng thống.

Belarus đã công bố danh sách các kênh Telegram được coi là cực đoan. Nếu người dùng tham gia, họ có nguy cơ bị phạt tù tới bảy năm.

Iran

Telegram đã bị chặn ở Iran từ năm 2018 sau các cuộc biểu tình nổ ra một năm trước đó. Chính phủ cho rằng Telegram đã tạo điều kiện cho các cuộc biểu tình bất hợp pháp và cho biết các ứng dụng trong nước nên được coi trọng hơn. 

Trước lệnh cấm, có thông tin cho biết một nửa trong số 80 triệu dân Iran sử dụng Telegram để liên lạc nhưng nhiều người vẫn sử dụng ứng dụng này thông qua mạng riêng ảo (VPN).

Ấn Độ

Chỉ một ngày sau khi Durov bị bắt, chính phủ Ấn Độ cho biết họ đang điều tra Telegram về vai trò bị cáo buộc của ứng dụng này trong một số hoạt động tội phạm và sẽ xem xét lệnh cấm trong khi chờ kết quả điều tra.

Quốc gia này đã chứng kiến ứng dụng này làm rò rỉ một số đề thi và phát tán nội dung không đứng đắn, lừa đảo, thao túng giá cổ phiếu và tống tiền. Chính quyền nước này đã phát hiện ra một âm mưu thao túng giá cổ phiếu trong đó người quản lý kênh Telegram nhận được hơn 20.000 euro để thao túng giá cổ phiếu của một công ty sản xuất tôn thép.

"Một trong những trò lừa đảo tràn lan nhất trên Telegram là gian lận đầu tư, trong đó người dùng được thêm vào một nhóm và được gợi ý đầu tư tiền vào cổ phiếu trên một ứng dụng giả mạo giống hệt một ứng dụng giao dịch chứng khoán hợp pháp", một sĩ quan cảnh sát cấp cao thuộc Sở Cảnh sát Delhi phụ trách tội phạm mạng chia sẻ với phương tiện truyền thông địa phương.

Theo Yahoo, Times of India