Mùa vải thiều 2025 mang đến cơ hội thưởng thức trái cây chất lượng với giá hợp lý, nhưng người tiêu dùng cần kỹ lưỡng để tránh vải sâu đầu hoặc giống lai.

Mùa vải thiều năm 2025 đang vào cao điểm, từ chợ đầu mối đến sạp nhỏ đều ngập sắc đỏ tươi của vải Thanh Hà, Hải Dương và Bắc Giang. Với sản lượng dự kiến 303.000 tấn và giá dao động 15.000-30.000 VNĐ/kg, vải thiều thu hút người mua khắp nơi. 

Tuy nhiên, không phải chùm vải nào cũng tươi ngon. Một số quả chứa sâu đầu, cùi nhão, hoặc thuộc giống lai kém chất lượng, khiến người tiêu dùng thất vọng. Bài viết này sẽ cung cấp những mẹo kiểm tra vải thiều chuẩn, tránh sâu đầu, cùng cách bảo quản giúp mọi người chọn đúng. Đừng quên chia sẻ thông tin với người thân của bạn nhé!

Quan sát đáy quả để chọn cùi dày, hạt nhỏ

Hình dáng quả vải thiều tiết lộ chất lượng cùi và hạt. Người tiêu dùng nên chọn quả có đáy (phần đối diện cuống) thuôn dài, hơi nhọn. Những quả này thường có hạt nhỏ, cùi dày, vị ngọt đậm. Ngược lại, quả tròn trịa chứa hạt to, cùi mỏng, ăn kém ngon, thường là vải lai hoặc giống kém. Khi mua, người tiêu dùng lật quả để kiểm tra đáy, ưu tiên loại thuôn nhọn nhằm đảm bảo chất lượng cùi và vị ngọt.

Kiểm tra vỏ và gai để xác định độ tươi

Vỏ vải thiều tươi có màu hồng đỏ, gai li ti sần sùi, sờ nhám tay, và đường khâu (rãnh dọc thân quả) rõ nét, sâu. Những đặc điểm này cho thấy quả chín tự nhiên, cùi mọng, dễ bóc vỏ. Bạn hãy tránh quả có vỏ trơn, mềm, hoặc xuất hiện đốm đen, nâu, vì đây là dấu hiệu vải để lâu, chín ép, hoặc có sâu. Vải lai từ các nguồn không rõ (như giống sớm Trung Quốc) thường vỏ nhạt, gai thưa, cùi chua. Tốt nhất, người mua chọn vải có gai nổi rõ, vỏ cứng để đảm bảo độ tươi và hương vị.

Xem cuống và cành để phát hiện sâu đầu

Cuống quả là vị trí quan trọng để nhận biết sâu đầu. Vải thiều chất lượng có cuống xanh, sạch, không bám bụi bẩn hay vụn đen. Vụn đen li ti quanh cuống là chất thải của côn trùng, dấu hiệu sâu đầu xâm nhập, khiến quả mất vị ngon dù rửa sạch. Theo Báo Nông Nghiệp, sâu đầu xuất hiện trong 5-10% lô vải kém kiểm soát, do thời tiết ẩm hoặc bảo quản kín. Người tiêu dùng chọn chùm vải có cành xanh, lá tươi, không khô gãy, vì đây là vải mới hái, ít nguy cơ sâu. Kiểm tra kỹ cuống giúp loại bỏ quả hỏng từ sạp chợ.

Bóc thử cùi để đánh giá chất lượng

Nếu được phép, bạn hãy mạnh dạn bóc thử một quả trong chùm để kiểm tra. Vải thiều tươi có cùi trắng trong, mọng nước, tách hạt dễ dàng, tỏa mùi thơm nhẹ. Vỏ giòn, không rỉ mật, cuống bên trong trắng, không thâm. Hạt nhỏ, nâu sẫm, kích cỡ ngón út. Ngược lại, cùi nhão, khó tách, có mùi chua hoặc lên men, hoặc hạt to cho thấy vải cũ, sâu, hoặc giống lai. Một dấu hiệu khác là vỏ mềm, ấn lún, thường kèm mùi chua nhẹ, báo hiệu sâu đầu. Mẹo này giúp chúng ta chọn chùm vải đạt chuẩn, tránh lãng phí.

Ngâm nước muối để xác nhận sâu đầu

Một mẹo dân gian hiệu quả là ngâm vải trong nước muối loãng (1 thìa muối/1 lít nước) khoảng 5-10 phút. Nếu quả có sâu, côn trùng sẽ nổi lên mặt nước hoặc chui ra từ cuống. Mẹo này được hội nội trợ truyền tai nhai rất nhiều, đặc biệt hữu ích khi bạn mua số lượng lớn. Tốt nhất bạn nên thực hiện ngay sau khi mua, kết hợp kiểm tra vỏ và cuống, để loại quả hỏng trước khi cất giữ. Ngâm nước muối không chỉ phát hiện sâu mà còn làm sạch bụi bẩn, tăng độ an toàn.

Cách bảo quản vải tươi lâu

Bảo quản vải thiều đúng cách sẽ giúp duy trì độ tươi và ngon của quả. Sau khi mua, rửa sạch vải, loại quả hỏng, lau khô, cho vào túi nilon đục lỗ, cất ngăn mát tủ lạnh (4-8°C), dùng trong 5-7 ngày. Nếu muốn giữ lâu, đông lạnh vải (bóc vỏ, bỏ hạt, cho vào hộp kín) lên đến 1 tháng.  Tránh để vải nơi ẩm, kín, vì dễ sinh sâu và hỏng nhanh.

Tổng hợp